Yazar: Mert Kutay ÖZDEMİR
Kirte Bağları Muharebesi, Birinci Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Cephesi’nde gerçekleşen önemli bir askeri çatışmadır. Bu muharebe, Müttefik kuvvetlerin Çanakkale Boğazı’nı geçme stratejisinin bir parçası olarak tasarlanmış bir yanıltma operasyonuydu. 1915 yılının Ağustos ayında gerçekleşen bu muharebenin amacı, Osmanlı kuvvetlerinin dikkatini yarımadanın güneyine çekerek, Müttefiklerin Arıburnu Cephesi’nde bir taarruz harekâtı ve Suvla Koyu Çıkarması yapma fırsatını elde etmelerini sağlamaktı.
Öncesi
Müttefik kuvvetler, Çanakkale Kara Harekâtı’nın stratejik hedefini, Kilitbahir Platosu’ndaki Osmanlı topçu mevzilerini ele geçirerek Çanakkale Boğazı’nın Birleşik Donanma’ya açılması olarak belirlemişti. Seddülbahir Cephesi’nde yapılan çıkarmalardan sonra, Müttefiklerin stratejik hedefi, Kirte Köyü – Alçıtepe hattından ilerleyerek Kilitbahir Platosunu ele geçirmekti. Ancak, bu hedefe ulaşmak için girişilen bir dizi taarruz (Birinci Kirte, İkinci Kirte, Üçüncü Kirte, Birinci Kerevizdere, Zığındere ve İkinci Kerevizdere) başarısızlıkla sonuçlandı.
Müttefik kuvvetler arasında General Birdwood’un liderliğindeki Anzak Kolordusu Komutanı’nın önerisi, Kilitbahir Platosu’nun ele geçirilmesini esas alan bir planı gündeme getirdi. General Birdwood, Kirte Bağları Muharebesi’nin yanı sıra Suvla Koyu’na yapılacak çıkarmayı da içeren bir strateji önerdi. Bu strateji, hem Kirte Bağları Muharebesi’ni gizlemek hem de Osmanlı kuvvetlerini yanıltmak amacı taşıyordu.
Taarruz Planı: Kirte Bağları Muharebesi, aslında Osmanlı komutanlarına, Müttefiklerin Seddülbahir Cephesi’nde Kilitbahir Platosu’nu ele geçirme amacı taşıdığı izlenimini vermek için tasarlandı. General Sır Ian Hamilton, Müttefik cephesinin orta bölümünde Osmanlı mevzilerine karşı bir taarruz planladı. Böylece Osmanlı tarafına, Müttefiklerin cephenin merkezini güçlendirmeyi amaçladıkları ve ardından Alçıtepe yönünde yeni bir taarruza girişecekleri izlenimi verilecekti.
Savaş: İlk aşama olarak 29. İngiliz Tümeni’nin 88. Tugay’ı, 6 Ağustos 1915’te taarruza geçti. İlk anlarda direnişle karşılaşılmadı, ancak siperlere yaklaşıldığında yoğun bir Osmanlı ateşi altında kaldılar. İngiliz kuvvetlerin büyük kayıplar vermesine rağmen sınırlı başarılar elde etti. İkinci aşamada ise 42. Tümen, 7 Ağustos 1915’te taarruza geçti, ancak bu taarruz da başarısızlıkla sonuçlandı.
Sonuçları
Kirte Bağları Muharebesi, stratejik hedeflere ulaşmak için büyük kayıplarla sonuçlanan bir yanıltma operasyonuydu. General Sır Ian Hamilton, bu başarısızlık üzerine Seddülbahir Cephesi’nde büyük ölçekli bir taarruza girişmeme emri verdi. Bu tarihten itibaren Seddülbahir Cephesi’nin tahliyesi gerçekleşene kadar Müttefiklerin önemli askeri harekâtları olmadı.
Kirte Bağları Muharebesi, Çanakkale Savaşı’nın karmaşık stratejik yapısının bir parçası olarak tarihi bir öneme sahiptir. Bu çatışma, Müttefiklerin Çanakkale Boğazı’nı geçme girişimleri sırasında yaşadıkları zorlukları ve Osmanlı kuvvetlerinin savunma başarısını vurgular.
What's your reaction?
