Bükreş Antlaşması

Yazar: Mert Kutay ÖZDEMİR

Paylaş

28 Mayıs 1812 Bükreş Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında imzalanan bir antlaşmadır ve dönemin önemli siyasi olaylarından birini temsil etmektedir. Bu antlaşma, 19. yüzyılın başlarında Avrupa’nın siyasi haritasını etkileyen ve Moldova Prensliği’nin sınırlarının yeniden çizilmesini içeren bir belgedir. Antlaşmanın öncesi ve sonuçları, tarihsel bağlama derinlemesine bir bakış sunar.

Napolyon Savaşları 

Bükreş Antlaşması’nın temel nedenlerinden biri, Napolyon Savaşları dönemidir. Rus İmparatorluğu, Napolyon Bonaparte’un Avrupa’yı fethetme girişimine karşı bir ittifak kurmuş ve bu çerçevede Osmanlı İmparatorluğu ile işbirliği yapmıştır. Bu işbirliği sırasında, Ruslar Bükreş’e kadar ilerlemişler ve bu durum Osmanlı İmparatorluğu için bir tehdit oluşturmuştur. Bu nedenle, Osmanlılar ve Ruslar arasında bir antlaşma yapma ihtiyacı doğmuştur.

Antlaşmanın Ana Maddeleri

1. Moldova’nın Yeniden Sınırlanması: Antlaşma, Moldova Prensliği’nin sınırlarını yeniden çizmiştir. Moldova’nın doğusundaki Besarabya bölgesi, Rus İmparatorluğu’na bırakılmıştır. Bu, Rusların bu bölgeyi ilhak etmesine yol açmıştır.
2. Taraflar Arasındaki Ticaret: Antlaşma, ticaret hükümlerini de içermiştir. Taraflar arasında serbest ticaret hükümleri yer almış ve ticaretin canlandırılması amaçlanmıştır. Ancak, bu hükümler uygulamada pek başarılı olamamıştır.
3. Azınlıkların Hakları: Antlaşma, Moldova’daki azınlıkların haklarını korumayı ve onlara din özgürlüğü tanımıştır. Özellikle Yahudilerin haklarına dikkat çekilmiştir.

Sonuçlar ve Etkiler

Bükreş Antlaşması’nın sonuçları oldukça önemlidir ve uzun vadeli etkiler yaratmıştır. İşte bu etkilerden bazıları:

1. Rus İmparatorluğu’nun Toprak Kazançları: Antlaşma, Rus İmparatorluğu’nun toprak kazançlarını artırmıştır. Besarabya’nın ilhakı, Rusların Karadeniz’e olan erişimini güçlendirmiştir.
2. Osmanlı İmparatorluğu’nun Zayıflaması: Osmanlı İmparatorluğu için bu antlaşma toprak kaybı anlamına gelmiştir. İmparatorluk, zaten zayıflayan gücünü daha da azaltmış ve çöküşünü hızlandırmıştır.
3. Moldova ve Bölgenin Geleceği: Besarabya’nın ilhakı, daha sonra bu bölgenin Ukrayna, Moldova ve Romanya arasında siyasi bir sorun kaynağı olmasına neden olmuştur. Bu bölgenin statüsü, birçok uluslararası anlaşmazlığın merkezinde yer almıştır.

Sonuç 

1812 Bükreş Antlaşması, dönemin uluslararası ilişkilerini, siyasi dinamiklerini ve bölgesel güç dengesini etkileyen önemli bir belgedir. Moldova’nın yeniden sınırlanması, bu antlaşmanın bölgesel ve küresel siyasi tarih içindeki önemini vurgular. Antlaşmanın sonuçları, tarihçiler ve diplomatlar için önemli bir inceleme konusu olmuştur ve uluslararası ilişkilerin karmaşıklığını yansıtmaktadır.

Mert Kutay ÖZDEMİR

Hacettepe Üniversitesi Tarih mezunu.