Yazar: Mert Kutay ÖZDEMİR
Boxer İsyanı, Çin’in 19. yüzyılda karşı karşıya kaldığı zorlu bir dönemin bir yansımasıdır. Ayaklanma, Çin’in ekonomik ve siyasi bağımsızlığını koruma çabalarının bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Çin, Japonya ile olan savaşta aldığı ağır yenilgilerin ardından, Avrupa devletlerinin müdahalesiyle önemli ödünler vermiş ve ekonomik olarak sömürülmüştür.
Boxer İsyanı’nın öncesi, Manchu Qing hanedanlığına karşı faaliyet gösteren dinsel nitelikteki Boxer Cemiyeti’nin etkinliğini artırdığı bir dönemdir. Ancak, Çin’in parçalanmasının ardından, bu cemiyet yabancı güçlere karşı mücadeleye yönelmiş ve Saray’ın da hoşgörüsünü kazanmıştır.
1899 Kasım’ında başlayan ayaklanma, Boxerlar olarak bilinen isyancıların, yabancı temsilciliklere, misyonerlere ve demiryolu işçilerine saldırdığı bir dönemi işaret eder. Sekiz Devlet İttifakı, bu duruma müdahale ederek ayaklanmayı bastırmış, Pekin’i ele geçirmiş ve Çin’e ağır bir zarar tazminatı yüklemiştir.
Ancak, ayaklanmanın başarısızlıkla sonuçlanmasında çeşitli faktörler etkili olmuştur. Bilinçsiz ve dağınık bir direniş, Avrupa’nın üstün örgütlenme yeteneği karşısında zorlanmıştır. Halk kitleleri ile aydınlar arasındaki kopukluk, direnişin tutunamamasına neden olmuştur. Ayrıca, toprak bölünmüşlüğü ve büyük toprak sahiplerinin eksikliği, köylülerin yabancılarla işbirliği yapan toprak sahiplerinden kurtulma motivasyonunu azaltmıştır.
Sonuç
Çin halkının kitleler halinde direnişe katılmaması, sömürgeci devletlerin Çin’in açık pazar konumunu daha da güçlendirmiştir. Boxer İsyanı, Çin tarihindeki önemli bir direniş hareketi olmasına rağmen, başarısızlığı, içsel bölünmüşlük ve dışsal baskıların bir kombinasyonundan kaynaklanmaktadır.
Boxer İsyanı, 19. yüzyılda Çin’in ekonomik ve siyasi etkisine karşı gerçekleşen bir ayaklanmadır. Kasım 1899’da başlayan bu hareket, 7 Eylül 1901’de sona ermiştir. Ayaklanmanın amacı, tüm yabancıların ülkeden çıkartılmasıdır. Çin, Japonya ile yaşadığı yenilgilerin ardından, Avrupa devletlerinin müdahalesiyle ödünler vermiş ve ekonomik olarak işgal edilmiştir. Boxer Cemiyeti, Manchu Qing hanedanına karşı faaliyet göstermiş ve ayaklanma öncesi dönemde etkinlik kazanmıştır. 1900 yılında ayaklanan Boxerlar, yabancı temsilciliklere, misyonerlere ve demiryolu işçilerine saldırmıştır. Ayaklanma, Sekiz Devlet İttifakı’nın müdahalesiyle bastırılmış, Pekin ele geçirilmiş ve Çin’e büyük bir zarar tazminatı yüklenmiştir. Ancak, Çin’in başarısızlığının nedenleri arasında dağınık direniş, kopukluk ve toprak bölünmüşlüğü bulunmaktadır. Sonuç olarak, Çin halkının kitleler halinde direnişe katılmaması, sömürgeci devletlerin Çin’in açık pazar konumunu güçlendirmiştir.
What's your reaction?
