Yazar: Mert Kutay ÖZDEMİR
Türkiye’nin matbaacılık tarihinde unutulmaz bir figür olarak kabul edilen Ebüzziya Tevfik, matbaacılığı bir sanat haline getiren ve Türk basımcılığını kökten değiştiren bir kişidir. Bu isim, Mehmet Tevfik ismiyle bilinse de, onun hayatı ve çalışmalarıyla anılan isim Ebüzziya Tevfik’dir. Ebüzziya Tevfik’in hayatından ve katkılarından daha ayrıntılı bir bakış yapalım.
Ebüzziya Tevfik, Türk matbaacılığının evriminde bir kilometre taşı olarak kabul edilir. Onun en büyük katkısı, Türk basınının kalitesini yükseltmek ve sanatsal bir boyut kazandırmaktır. Özellikle 19. yüzyılın ortalarında Türkiye’de basılan yayınlar, genellikle düşük kaliteli ve düzensizdi. Bu dönemdeki baskılar, halk arasında “Acem baskısı” olarak adlandırılan kötü baskılarla ünlüydü.
Ebüzziya Tevfik’in matbaacılık serüveni, arkadaşı Namık Kemal ile tanışmasıyla başladı. Bu tanışma, ömür boyu sürecek bir fikir dostluğunu başlattı ve Ebüzziya Tevfik’i matbaacılığa yöneltti. Namık Kemal ve İbrahim Şinasi’nin etkisiyle, genç matbaacı Yeni Osmanlılar Cemiyeti’ne üye oldu ve matbaacılık alanında kendisini geliştirmeye başladı.
Matbaacılık serüveni, Tasvir-i Efkar gazetesinin yayınlanmaya başlamasıyla hız kazandı. Tevfik Bey, bu gazetede yazılar yazarak Osmanlı düşünce dünyasına katkıda bulundu. Daha sonra, matbaanın tam sahibi olmak için çeşitli yollar izledi ve 1881’de Galata’da “Matbaa-i Ebüzziya” adlı matbayı kurdu.
Ayrıca, Ebüzziya Tevfik, Mecmua-i Ebüzziya adlı dergiyi yayınlamaya başladı. Bu dergi, sanatsal açıdan zengin içeriği ve estetik tasarımıyla öne çıktı. Aynı zamanda, Kitaphane-i Meşahir ve Kitaphane-i Ebüzziya gibi kitap serilerini de yayınladı. Bu kitap serileri, ünlü kişilerin hayatlarına dair eserleri içeriyordu ve herkesin kitap okuma zevkini tatmin etmek için tasarlandı.
Ebüzziya Tevfik, Türkçeden Türkçeye bir sözlük olan “Lügat-ı Ebüzziya”yı da yayınladı. İkinci Meşrutiyet’in ilanıyla İstanbul’a dönebildi ve Tasvir-i Efkar gazetesi ile Mecmua-i Ebüzziya’yı tekrar çıkarmaya başladı. Ancak, 1913’te hayatını kaybetti.
Sonuç
Ebüzziya Tevfik’in matbaacılık alanındaki katkıları, Türk basın tarihinde unutulmaz bir miras olarak kalmıştır. Onun çalışmaları, Türk basınının kalitesini yükseltmiş ve sanatsal bir boyut kazandırmıştır. Ayrıca, kültürel mirasımıza değerli eserler bırakarak Türk edebiyatına ve kültürüne katkıda bulunmuştur. Bu yazımızda sizlere Ebuzziya Mehmed Tevfik Bey hakkında bilgiler sunduk.
What's your reaction?
